ถ้าทำให้คนไทยรักการอ่านได้ก็จะปฏิรูปประเทศไทยได้
โดย : รศ.วิทยากร เชียงกูล
กรณีคนไทยโดยเฉลี่ยอ่านหนังสือน้อย สะท้อนการอยากรู้ อยากเห็น อยากเรียนรู้น้อย และทำให้ประเทศไทยด้อยพัฒนาล้าหลัง มีปัญหามาก
และถูกประเทศอื่นแซงหน้าในแง่การพัฒนาทางเศรษฐกิจสังคม เราต้องแก้ปัญหานี้ให้ได้ เราถึงจะปฏิรูปการศึกษาและปฏิรูปการพัฒนาทางเศรษฐกิจสังคมของทั้งประเทศได้
สมองเด็กไทยก่อนเข้าโรงเรียนโดยทั่วไปคงไม่โง่ต่างจากเด็กชาติอื่นๆ นัก ยกเว้นเด็กยากจนที่ขาดสารอาหารที่เป็นประโยชน์บางอย่าง รัฐบาลควรจะลงทุนช่วยเหลือผู้หญิงท้องที่รายได้ต่ำและการพัฒนาต่ำ มากกว่าเรื่องทางกายภาพ คือ ต้องพัฒนาด้านความรู้ ทั้งแม่พ่อและเด็กเกิดใหม่ ส่งเสริมให้เด็กฉลาดได้ตั้งแต่อยู่ในท้อง นอกจากเรื่องให้แม่และลูกได้สารอาหารที่เป็นประโยชน์แล้ว การที่แม่มีอารมณ์ดี พยายามสื่อสารพูดคุยกับลูกในท้อง เปิดเพลงคลาสสิกแนบท้องให้ลูกฟัง ฯลฯ เป็นวิธีการที่ช่วยให้เซลล์สมองของเด็กเติบโตได้มากขึ้น
ที่สำคัญ คือ ต้องให้การศึกษาทั้งแม่และพ่อให้รู้จักเลี้ยงดูลูกเล็ก แบบส่งเสริมการพัฒนาของสมอง
ซึ่งพร้อมจะเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็วและหลากหลาย สมองของเด็กตั้งแต่เกิดถึงวัย 5-6 ขวบนั้น เรียนรู้เติบโตได้รวดเร็วและมากที่สุด ถ้าพ่อแม่มีความรู้ความเอาใจใส่ ส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยการให้เด็กได้ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ตา หู จมูก ลิ้น กาย สัมผัส อย่างเหมาะสม โดยเฉพาะการพูดคุย การเล่น การฟังและการร้องเพลง ดนตรี นิทาน ฯลฯ จะส่งเสริมให้เด็กพัฒนาสมองและการเรียนรู้ได้ดี อยากรู้อยากเห็น เรียนรู้ภาษาพูดได้ดีและจะพัฒนาเป็นการอยากเรียนรู้ภาษาอ่านและเขียนได้ต่อไป
ซึ่งพร้อมจะเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็วและหลากหลาย สมองของเด็กตั้งแต่เกิดถึงวัย 5-6 ขวบนั้น เรียนรู้เติบโตได้รวดเร็วและมากที่สุด ถ้าพ่อแม่มีความรู้ความเอาใจใส่ ส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยการให้เด็กได้ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ตา หู จมูก ลิ้น กาย สัมผัส อย่างเหมาะสม โดยเฉพาะการพูดคุย การเล่น การฟังและการร้องเพลง ดนตรี นิทาน ฯลฯ จะส่งเสริมให้เด็กพัฒนาสมองและการเรียนรู้ได้ดี อยากรู้อยากเห็น เรียนรู้ภาษาพูดได้ดีและจะพัฒนาเป็นการอยากเรียนรู้ภาษาอ่านและเขียนได้ต่อไป
ปัญหาใหญ่ คือ ทั้งพ่อแม่รวมทั้งพี่เลี้ยงเด็ก ครู มักจะคิดว่าเด็กเล็กยังโง่ไม่รู้อะไร ยังไม่จำเป็นต้องเรียนอะไรมาก แค่ดูแลทางกายภาพให้กินอยู่ขับถ่ายนอน และไม่เกิดอุบัติเหตุ อยู่รอดได้ก็เพียงพอแล้ว แต่นี่ไม่เพียงพอต่อการพัฒนาสมองของเด็ก ปัญหาคือเพราะผู้ใหญ่ของเราไม่ค่อยฉลาด ถูกเลี้ยงมาอย่างไม่ฉลาดและก็เลี้ยงลูกของตนด้วยวิธีเก่าๆ เท่าที่จำได้ว่าตนเคยถูกเลี้ยงดูมาอย่างไร พ่อแม่ส่วนใหญ่ ให้คนอื่นเลี้ยงลูกสถานเลี้ยงเด็ก โรงเรียนอนุบาลส่วนใหญ่ดูแลเรื่องสุขภาพทางกายและหรือสอนหนังสือแบบเก่ามากกว่าการพัฒนาการเรียนรู้แบบมุ่งความพร้อมทุกด้านอย่างเข้าใจเรื่องจิตวิทยาการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย
เด็กเรียนรู้ภาษาพูดได้อย่างรวดเร็วโดยธรรมชาติเพราะเขาอยากรู้ อยากสื่อสารกับคนอื่นอยู่แล้ว แต่ที่เด็กไทยเรียนรู้ภาษาเขียนหรือการอ่านได้ไม่เก่งนัก หรือไม่ได้รักการอ่าน เพราะพวกเขาไม่ได้รับการส่งเสริมที่เหมาะสม พ่อแม่ที่มีการศึกษาเป็นคนชอบอ่านหนังสือ อ่านนิทานให้ลูกเล็กฟังจะช่วยให้เด็กรักถ้อยคำที่มีความหมาย สนุกเพลิดเพลินและรักการอ่านได้มากกว่าเด็กที่มาจากครอบครัวที่พ่อแม่ไม่อ่านไม่สนใจหนังสือ โรงเรียนอาจช่วยได้ ถ้ามีครูที่รักการอ่านและตั้งใจสอนให้เด็กรักการอ่าน มากกว่าสอนภาษาไทยแบบเน้นถูกหลักไวยากรณ์ แต่ประเทศไทยที่มีครูแบบนี้น้อยเกินไป
การจะปฏิรูปให้เด็กไทยรักการอ่านต้องปฏิรูปครูและการสอนภาษาวรรณกรรมไทยอย่างขนานใหญ่ การทำให้เด็กตั้งแต่อนุบาลและประถมต้นเรียนรู้ที่จะอ่านหนังสือไทยแบบจับใจความได้ดี สนุกเพลิดเพลินกับการอ่าน รักการอ่าน เป็นพื้นฐานสำคัญที่จะทำให้เด็กไปเรียนรู้วิชาอื่นๆ ได้ดีขึ้น ผู้บริหารประเทศส่วนใหญ่เข้าใจว่าต้องให้เด็กไทยเก่งภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ เราถึงจะแข่งขันกับชาติอื่นๆ ได้ดีขึ้น แต่ถ้าเด็กไม่เริ่มจากการเข้าใจภาษาไทยได้ดี และรักการอ่าน เด็กจะเก่งวิชาอื่นๆ ได้อย่างไร
ในการสอบเปรียบเทียบในโครงการ PISA ขององค์กร OECD ที่สอบเปรียบเทียบเด็กอายุ 15 ปีวัยใกล้จบการศึกษาภาคบังคับ เด็กไทยส่วนใหญ่เรียนไม่เก่งทั้งด้านการอ่าน คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ เมื่อเทียบกับเด็กประเทศอื่น เรื่องการอ่านเด็กแต่ละประเทศสอบภาษาแม่ของตนเอง เด็กไทยสอบภาษาไทย แต่เป็นการสอบแบบอ่านเอาเรื่อง หรืออ่านแล้วเข้าใจจับเรื่องราวประเด็นที่สำคัญได้ เด็กไทยสอบได้ระดับต่ำมากในการสอบทั้ง 3-4 ครั้งในรอบสิบกว่าปีที่ผ่านมา ขณะที่ประเทศอื่น เช่น เกาหลีใต้ พยายามปฏิรูปวิธีการสอนการเรียนเพื่อที่จะให้นักเรียนของเขาที่ทำได้ค่อนข้างดีอยู่แล้วทำได้ดีขึ้นอีก ประเทศไทยไม่ได้สนใจปัญหานี้ และไม่ได้มีการปฏิรูปเรื่องวิธีการสอนการเรียนแต่อย่างใด
ในปี 2555 นี้ ผมและทีมงานกำลังจะทำงานวิจัย โครงการคัดเลือกและส่งเสริมการรักการอ่านหนังสือดีสำหรับเด็กและเยาวชน โดยได้รับทุนสนับสนุนจากสำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน (สสค.) โดยจะทำงาน 2 ชิ้นควบคู่ไป คือ 1. คัดเลือกและเขียนคำแนะนำหนังสือดี 100 เล่ม เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็กและเยาวชนไทย 2. บทวิจัยเรื่องปัญหาอุปสรรค และแนวทางการแก้ไขปัญหาการที่คนไทยรักการอ่านน้อย
ผู้สนใจในเรื่องนี้เสนอความคิดเห็นมาทาง EMAIL ได้ที่ WIT139@HOTMAIL.COM หรือส่งไปรษณีย์มาที่ผม วิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต เมืองเอก ถนนพหลโยธิน อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี 10200 โทรสาร 0-2533-9697
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น